Þjóðhættir – Sorp og saur: Umhverfismál og þjóðfræði

Þjóð­fræði fæst við rann­sóknir á hvers­dags­menn­ingu í for­tíð og sam­tíð og er fátt, ef nokk­uð, óvið­kom­andi. Oftar en ekki eru við­fangs­efnin hið dag­lega líf og þættir þess sem virð­ast svo hvers­dags­legir að nær óþarft sé að veita þeim athygli, meðal ann­ars hvernig fólk flokkar rusl og losar sig við úrgang. Slíkar rann­sóknir gefa engu að síður mik­il­væga vit­neskju um hvernig fólk tekst á við líf sitt og geta leitt til lausna sem leiða til auk­innar sjálf­bærni og eru betri fyrir umhverf­ið.

Í þætt­inum ræða Dag­rún og Vil­helm­ína við Eystein Ara Braga­son þjóð­fræð­ing sem búsettur er í Sví­þjóð. Í fyrri hluta þátt­ar­ins segir Ari frá meist­ara­rann­sókn sinni um flokkun og end­ur­vinnslu heim­ilssorps í dag­legu lífi. Um var að ræða yfir­grips­mikla rann­sókn sem byggði meðal ann­ars á við­tölum og vett­vangs­at­hug­un­um. Rann­sóknin greindi við­horf fólks sem leiddi í ljós ákveðna gagn­rýni á gildi neyslu­sam­fé­lags­ins en einnig umgjörð flokk­un­ar, bæði hvað varðar þjón­ustu í tengslum við sorp­hirðu sem og aðstöðu á heim­il­inu.

Í seinni hluta þátt­ar­ins segir Ari frá nýrri og spenn­andi rann­sókn en þar er hann kom­inn á nýjar slóð­ir, nánar til­tekið að rann­saka mann­legan úrgang. Ari er á upp­hafs­reit í verk­efn­inu og segir frá ætlun sinni að rann­saka hvernig fólk notar þurrkló­sett eða aðrar umhverf­is­vænni aðferðir en hefð­bundin vatns­sal­erni til að koma mann­legum úrgangi aftur út í umhverf­ið, en vest­ræn skólp­kerfi eru ekki öll þar sem þau eru séð. Rann­sóknin er hluti af önd­veg­is­verk­efn­inu Symbios­is, sem fjallar um sam­búð mann­fólks og örvera.

Þjóð­hættir er hlað­varp sem fjallar um nýjar rann­sóknir og fjöl­breytta miðlun í þjóð­fræði. Umsjón hafa Dag­rún Ósk Jóns­dóttir og Vil­helm­ína Jóns­dóttir dokt­or­snemar í þjóð­fræði.

Þorbjörn Guðmundsson
Er íslenska velferðarkerfið ekki lengur griðarstaður þeirra sem minnst hafa?
Kjarninn 11. janúar 2023
Takk fyrir og sjáumst á nýjum miðli á föstudag
Bréf frá ritstjóra Kjarnans vegna sameiningar við Stundina og þess að nýr framsækinn fréttamiðill verður til í lok viku.
Kjarninn 11. janúar 2023
Sverrir Albertsson
Vatn á myllu kölska
Kjarninn 11. janúar 2023
Lögreglumenn standa vörð um gröfurnar í námunni.
Berjast fyrir þorpi á barmi hengiflugs
Lítið þorp í Rínarlöndum Þýskalands er allt komið í eigu kolarisa. Fyrirtækið ætlar sér að mylja niður húsin og stækka kolanámu sína sem þegar þekur um 80 ferkílómetra. Þetta þykir mörgum skjóta skökku við í heimi sem berst við loftslagsbreytingar.
Kjarninn 10. janúar 2023
Arnþrúður Karlsdóttir, útvarpsstjóri Útvarps Sögu.
Útvarp Saga telur fjölmiðlastyrki skapa tortryggni og bjóða upp á frændhygli
Fjögur fjölmiðlafyrirtæki hafa til þessa skilað inn umsögnum um frumvarp Lilju Alfreðsdóttur menningar- og viðskiptaráðherra, sem mun að óbreyttu framlengja núverandi styrkjakerfi til fjölmiðla.
Kjarninn 10. janúar 2023
Sólveig Anna Jónsdóttir formaður Eflingar.
Viðræðum slitið og Efling undirbýr verkfallsaðgerðir
Samtök atvinnulífsins hafa hafnað gagntilboði Eflingar um skammtímakjarasamning, sem kvað á um meiri launahækkanir en SA hefur samið um við aðra hópa á almennum vinnumarkaði til þessa. Efling undirbýr nú verkfallsaðgerðir.
Kjarninn 10. janúar 2023
Palestínski fáninn á lofti í mótmælum í Reykjavík. Ísraelskri lögreglu hefur nú verið fyrirskipað að rífa fánann niður á almannafæri.
Fánabann og refsiaðgerðir í Palestínu í kjölfar niðurstöðu Sameinuðu þjóðanna
Degi eftir að ný ríkisstjórn tók við völdum í Ísrael samþykkti allsherjarþing Sþ að fela Alþjóðadómstólnum í Haag að meta lögmæti hernáms Ísraelsríkis á Vesturbakkanum. Síðan þá hefur stjórnin gripið til refsiaðgerða og nú síðast fánabanns.
Kjarninn 10. janúar 2023
Gríðarlega mikil dæling á sandi á sér stað í Landeyjahöfn á hverju ári. Markarfljótið ber hundruð þúsunda tonna af jarðefnum út í sjó og það á til að safnast upp í mynni hafnarinnar.
Vilja sjúga sand af hafsbotni í stórum stíl og flytja út
Eftirspurn eftir íslenskum jarðefnum er gríðarleg ef marka má framkomin áform erlendra stórfyrirtækja um nýtingu þeirra. Vinsældir hafnarinnar í Þorlákshöfn eru samhliða mjög miklar.
Kjarninn 10. janúar 2023